Hechting...
Je hebt er vast wel vaker over gehoord. Maar wat is dat nou precies?

Gehechtheid of hechting en een term voor een duurzame liefdevolle relatie tussen een kind en de personen waar hij mee om gaat.

De Britse psychiater John Bowlby heeft het standpunt verkondigt dat een liefdevolle en betrouwbare relatie van de verzorger met het kind even belangrijk is als eiwitten en vitaminen.

De hechtingstheorie van Bowlby richt zich vooral op de eerste twee jaren van het kind.
Hij gaat er van uit dat een gezonde gehechtheid de basis is voor latere zelfstandigheid en het vermogen om wederkerige affectieve relaties aan te gaan.

Tijdens mijn HBO- studie, SPH, heb ik mij mogen specialiseren in de kinder- en jeugdpsychiatrie. Ik leerde toen al veel over het belang van een goed verloop van de hechting. Tijdens mijn werk kwam ik veelal in aanraking met kinderen waarbij de hechting niet optimaal was verlopen. Kinderen welke mishandeld werden, adoptie kinderen of allerlei andere redenen waarbij de hechting niet optimaal was verlopen en het kindje zich niet veilig heeft kunnen hechten aan de ouder. Het was altijd heel verdrietig om te zien. 

Hechting is een natuurlijk proces en een instinct wat iedere mensenbaby van nature in zich heeft. Het is een overlevingsstrategie. Ieder kind zal dit van nature gaan doen. Denk aan de kleine lieve lachjes van een baby, het zoeken van oogcontact maar ook het huilen als je je kindje weg legt. Hij doet dit niet voor niks. Het is zijn overlevingsinstinct. Een baby zal dit eerst naar iedereen doen; des te groter is de kans dat hij opgepakt wordt en niet aan zijn lot overgelaten zal worden. Naarmate het kindje groter wordt zal het kieskeuriger worden en zijn lachjes sparen voor de vaste ouders/verzorgers. Het hechtingsproces met de vaste ouder is in werking gezet. Zolang de ouder dit beantwoordt, zal het hechtingsproces onverstoord verder gaan. Je hoeft hier geen moeite voor te doen. Het kindje voelt zich gehoord en zal zijn hechting steeds verder uitbreiden.

Het hechtingsproces kan stagneren als de ouder niet regelmatig of juist reageert op het kindje.
In Roemenië was eens een weeshuis waar geen enkel baby'tje huilde. De bezoeker was verbaasd en dacht in eerste instantie dat deze kinderen heel tevreden waren. Ze huilden immers niet. Totdat hij verder keek. De kinderen waren gestopt met huilen omdat er toch niemand kwam. Dit verhaal blijft me zo triest maken. Het vertrouwen was weg. Ze waren aan hun lot over gelaten en huilen, hun natuurlijke reactie, hielp niet. De hechting stagneerde en ging over in een onveilige hechting.

Een niet goed of onveilig gehecht kindje zal zich minder goed ontwikkelen dan een goed gehecht kind. Het zal later minder goed relaties aan kunnen gaan en heeft veelal moeite met school. Ze ontwikkelen zich minder (snel) doordat ze niet over durven geven aan spel en het ontdekken van de wereld.

Een veilige hechting is letterlijk van levensbelang!

Zo had ik het eerste jaar na de geboorte van mijn oudste een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)en een postnatale depressie. Ik was in de war en kon niet goed inspringen op de behoeften van mijn kind. Ik vond het lastig om naar zijn en mijn gevoel te luisteren. Ik ben me gelukkig altijd bewust geweest van het belang van de hechting en heb hier op in kunnen springen. Al in het ziekenhuis hamerde ik hier op bij de doctoren. Zij zorgden in medisch opzicht voor hem maar ik wilde hem laten hechten en was hier heel erg fel in. Voor de artsen soms wat lastig. Gelukkig kon ik dit dankzij mijn studie allemaal uitleggen en vond onze kinderarts dat ik hier gelijk in had, waardoor ik mijn kind zo veel mogelijk zelf kon verzorgen en hem bij me kon houden.
Eenmaal thuis had ik erge slechte dagen door de PTSS. Op die dagen ging ik met hem naar mijn moeder. Zij kon voor hem zorgen en ik kon mijn gedachten weer wat ordenen. Mijn oudste heeft hierdoor een hele bijzondere band met zijn Beppe. Hij durft de wereld te verkennen en komt altijd bij ons terug. Ik durf wel te zeggen dat hij goed gehecht is, ondanks alles wat er is gebeurd.

Inmiddels ben ik weer wat jaren (en kinderen) verder en heb ik al weer heel wat bijgeleerd over hechting. Sinds mijn werk als draagconsulente zeg ik altijd dat dragen helpt bij een goede hechting. Maar dit was nooit bewezen. WAS nooit bewezen.

Dr. Lela Rankin Williams heeft evidence based onderzoek gedaan naar het (baby)dragen als interventie om het bevorderen van de band tussen dragende en het kind te bevorderen. Het is een studie geweest die gericht is op de hechting tussen de dragende en het kind waaruit naar voren kwam dat dragen een positieve uitwerking heeft op zowel de dragende als het kind.
En dat vind ik prachtig, dat het nu bewezen is dat dragen écht helpt bij het hechten tussen drager en kind. Ik noem bewust drager en geen moeder. Vader draagt immers ook, adoptieouders en pleegouders ook. Opa’s en oma’s of gastouders ook! Het versterkt het gevoel van veilig zijn bij het kind. We zijn immers gebouwd om te dragen.
Als ik deze theorieën lees en leer ben ik zó blij dat ik mijn kinderen altijd bij me heb gehouden. De jongste twee altijd in de doek, de oudste altijd op mijn arm. Dat ik niet naar de bizarre adviezen heb geluisterd die ik heb gekregen. (zet hem maar onder de kerstboom dan gaat hij wel slapen)

Dat ik steeds meer mijn eigen kracht als moeder heb gevonden, dat ik durf te luisteren naar mijn gevoel en dat ik dit durf toe te passen in de omgang met mijn kinderen. Het is een hele reis geweest. Ik heb heel veel lessen op de harde manier moeten leren en soms als een leeuw moeten vechten voor mijn kinderen. Ik heb het allemaal niet heel makkelijk gevonden, vooral dat mensen waarvan ik dacht dat het professionals waren me adviezen gaven waar ik totaal niet achter stond en waardoor ik me een slechte of rare moeder voelde. Ik deed het niet volgens de norm, dus ik was een slechte moeder. Althans dat dacht ik. Zo heeft een Fysiotherapeute dit ook ooit terug gekoppeld naar een arts. Ik luisterde niet naar haar advies en was daardoor een slechte moeder. Ik kan hier achteraf nog zo kwaad om worden. Om een onzekere nieuwbakken moeder zó de grond in te trappen. Om er van uit te gaan dat jouw wijsheid dé wijsheid is. Om niet verder te kijken dan haar neus lang was. Ik kan helaas nergens haar naam meer vinden, anders had ik haar nog eens gebeld om af te spreken en te vertellen wat haar adviezen en wijze met omgang destijds met mij gedaan hebben. En dat ík niet gek was, maar haar adviezen wél.

Hechting, iedereen vindt hier wel wat van. Waar iedereen het over eens is dat de eerste jaren heel belangrijk zijn. Vooral het eerste jaar van het kindje. En daarna de eerste vier jaar. Er gebeurd zo veel in zijn leventje, als hij het gevoel heeft dat zijn ouders er voor hem zijn zal hij zich gehecht voelen. Maar hoe doe je dat dan?

Ik heb het al over het dragen gehad. Doe je kindje lekker vaak in de draagdoek. Dat is voor jullie allebei fijn. Je kindje leert jou kennen. Leert omgaan met emoties. Zo jong al? Jazeker, hij kijkt (voelt) het allemaal bij jou af! Hij voelt zich geborgen bij je. Hij ruikt je en hoort je. Een gedragen kind is veelal rustiger dan een kind dat niet gedragen wordt. Jij kunt snel inspringen op zijn behoeften, je ruikt (en voelt) een volle luier sneller. Je ziet de hongersignalen, voelt de buikkrampjes. Het kind vóelt zich hierdoor gehoord en vertrouwt op jou. Als het kindje groter is wil het “zelluf” lopen. Geef hem deze kans en ga samen op ontdekking. Je zult zien dat hij steeds iets verder bij je weg durft te lopen maar ook je in de gaten blijft houden. Hij zal de bevestiging blijven zoeken van jouw aanwezigheid. Als hij ziet dat jij er bent, durft hij weer verder te ontdekken. Helemaal als jij hem een beetje aanspoort.

Daarnaast is het belangrijk dat je luistert naar de signalen van je kindje en daar op inspringt. Liever niet laten huilen, maar oppakken of tegen hem praten als hij huilt. Sowieso is veel praten tegen je kindje goed. Hij leert de taal daardoor sneller, maar herkent je stem uit de baarmoeder. Hij leert je kennen aan de hand van je stem. Leert de verschillende intonaties, de klanken, het volume. Door in te springen op zijn behoeften krijgt je kindje het gevoel veilig te zijn. Hij kan zich aan jou gaan hechten.

Hechting is een prachtig maar ook complex proces. Er zijn veel factoren waardoor het goed gaat en net zo veel factoren waardoor het niet helemaal goed kan gaan. Gelukkig is een ‘fout’ in de hechting op heel jonge leeftijd te herstellen. Dit kan door je kindje veel bij je te houden maar soms is er ook iets meer nodig. Naarmate een kind ouder wordt, is dit lastiger en zal een soms professionele hulp nodig zijn. Durf dit ook te vragen!

Nu wil ik mensen niet bang maken dat hun kindje niet goed gehecht zal zijn. Dat valt wel wat mee, meestal gaat het gewoon allemaal goed. Creëer een veilige liefdevolle omgeving waarin je kindje samen met jou op onderzoek uit kan gaan. Als jou kindje blij de wereld durft te ontdekken en zo nu en dan op jou terug durft te vallen, zit het vast allemaal goed! Geniet van het samen zijn! Dat is het allermooiste.

Want een goed gehecht kind, heeft een goed gehechte ouder!
Liefs